De prijzen stijgen en onze planeet warmt op. Heel wat gezinnen zijn meer dan ooit bezig met energie besparen. Ziehier onze besparingspistes.

Tussen september 2021 en september 2022 is de stroomprijs omhoog geschoten. In sommige gevallen steeg de energieprijs met meer dan 70% op één jaar tijd. Tegelijkertijd is de zomer van 2022 één van de warmste zomers ooit in Europa. Wie nog niet in de klimaatopwarming geloofde, zal ondertussen wel al bijgedraaid zijn en de gevolgen in het dagelijkse leven ondervinden.

Het is onontbeerlijk voor ons allen: we moeten onze consumptie en ons energieverbruik anders gaan aanpakken en zo de impact op het milieu beperken. Wij hebben een lijst gemaakt met enkele pistes om u te helpen energie te besparen.

Warmte: verwarming, de grootste energieverbruiker

De FOD Economie heeft in 2022 een “Analyse van het energieverbruik van huishoudens in België in 2020” gepubliceerd. Daaruit blijkt dat 73% van de verbruikte energie door huishoudens naar de verwarming gaat. Aangezien de gemiddelde jaarlijkse temperatuur in België 10°C bedraagt, is dat zeker geen verrassing.

Wilt u energie besparen op het vlak van verwarming? Pas dan enkele goede gewoonten toe. We geven hier enkele pistes mee die verder gaan dan het klassieke ‘extra dekentje’:

• Zet ‘s nachts de verwarming niet volledig aan, en zeker niet in de slaapkamer. Wist u trouwens dat de kamertemperatuur het best tussen 16 en 18°C ligt voor een optimale nachtrust?
• Verwarm uitsluitend de ruimtes waarin u leeft.
• Zet de thermostaat een graad lager: wie de temperatuur van 20° naar 19° laat gaan, kan op maandbasis 7% minder betalen.
• Houd deuren en vensters gesloten om onnodige verliezen te vermijden. Wilt u verluchten? Dan hoeft u dat geen uren lang te doen: 10 minuten zijn voldoende om een ruimte met verse lucht te vullen.

Leer ook om te jongleren tussen de reële temperatuur en de gevoelstemperatuur. Soms zijn een paar decoratievoorwerpen voldoende om een ruimte “op te warmen”. Denk maar aan tapijten of gordijnen.

Energie besparen op het vlak van warm water

80% van de huishoudens gebruikt dezelfde energiebron voor de verwarming van de woning en voor de productie van warm water. Of u nu gas, mazout of elektriciteit gebruikt, warm water stelt ongeveer 12% van de totale energiefactuur voor.

Ziehier een paar pistes om minder warm water te verbruiken:

• Neem vaker een douche dan een bad. De berekening is eenvoudig: een douche verbruikt gemiddeld 40 liter water en een bad – ook al is het erg ontspannend – verbruikt tussen 120 en 200 liter water.
• Laat u graag het water lopen tijdens de afwas? Gebruik dan eerder een vaatwasser. Een vaatwasser verbruikt 10 liter water voor 12 borden. Ter vergelijking: laat u de kraan lopen gedurende 1 minuut, dan verbruikt u 12 liter water!
• Zet de kraan af wanneer u uw handen wast, uw tanden poetst of uzelf scheert.

Comfort: energie besparen op huishoudtoestellen

Volgens dezelfde studie die de FOD Economie publiceerde, bedraagt het verbruik van verlichting en van elektrische toestellen 13% van de totale energiefactuur. De elektrische toestellen verwijzen hier naar de – grote of kleine – huishoudtoestellen en naar de elektronica.

Grote huishoudtoestellen: 1 koelkast per Belgisch huishouden

De meest gebruikte elektrische toestellen in de Belgische huishoudens zijn de koelkast, de wasmachine, de microgolfoven en de vaatwasser. Of deze toestellen nu verwarmen of afkoelen, het zijn grote energieverbruikers.

Het energieverbruik hangt af van twee factoren:

1. Het gebruik van het toestel
2. De ouderdom van het toestel

Wilt u energie besparen? Neem dan zeker de handleiding van het elektrische toestel door om het correct te gebruiken. Een voorbeeld: een koude was verbruikt twee keer minder energie dan een was op 40 °C. Het resultaat is echter hetzelfde!

De energieklasse van de huishoudtoestellen

Soms moet u een duurder toestel aankopen zodat u een toestel heeft dat langer meegaat. Zo kunt u meer energie besparen. Wanneer u een nieuw toestel koopt, vergelijk het verbruik dan van de verschillende modellen en kijk zeker naar de energieklasse.

Een koelkast met een volume van 350 liter en energieklasse A verbruikt bijvoorbeeld 108 kWh op jaarbasis. Bij een energieklasse G – de laagste score – loopt dat verbruik op tot 317 kWh. Wilt u meer weten over de vernieuwde energielabels? Bezoek dan zeker de website van de FOD Economie!

Kleine huishoudtoestellen en elektronische toestellen

Het verbruik van kleine huishoudtoestellen en elektronische toestellen zoals de televisie, de gsm of de computer is niet te onderschatten. Pas deze drie pistes toe om energie te besparen:

• Zet uw toestellen volledig uit. Een sluipverbruik kost tientallen euro’s per jaar.
• Laad uw toestellen op tijdens de daluren wanneer de tarieven lager zijn: het nachttarief kan soms een verschil van 10€ opleveren per kWh!
• Weersta de verleiding! Wilt u echt energie besparen? Koop dan sommige toestellen gewoon niet. Heeft u echt een fruitpers of een popcornmachine nodig?

Nog een concrete tip? Gebruik eerder de microgolfoven om uw kop thee op te warmen.

Licht: herbekijk uw verlichting

Uw elektriciteitsverbruik is fysiek het meest zichtbaar door de verlichting. “Lichten uit” of “Er groeit geen geld op mijn rug” … zo roepen heel wat ouders hun kinderen tot de orde wanneer ze de lampen laten branden. Er zijn echter nog manieren om energie te besparen:

• Laat het natuurlijke daglicht binnen: open de gordijnen, de jaloezieën en de rolgordijnen voor zoveel mogelijk lichtinval.
• Kies energiezuinige lampen of nog beter, ledlampen die 10% minder stroom verbruiken dan energiezuinige lampen.
• Installeer een verlichtingssysteem met een automatische dimmer die reageert op bewegingen.

Nog een tip voor mensen met een chaotisch huishouden: u kunt 40% energie besparen op de verlichting… door het stof van de lampen te halen!

Investeren: 5 manieren om energie te besparen

Jawel, wie kiest voor “energiebesparende” oplossingen, kan honderden en zelfs duizenden euro’s besparen, op korte of op lange termijn. Ziehier een paar voorbeelden van investeringen die uw factuur kunnen verlichten:

1. Warmteverlies is een niet te onderschatten probleem. Bovendien bestaat 70% van de energiefactuur uit verwarmingskosten. Het loont dus de moeite om te investeren in isolatie.
2. Vervang uw verwarmingsketel, de radiatoren of het soort energie, bijvoorbeeld door van mazout op gas over te stappen.
3. Installeer een hout- of pelletkachel die een hoog rendement en een comfortabele warmte opleveren!
4. Investeer in fotovoltaïsche panelen, warmtepompen, dubbele flux ventilatie met bypass…
5. Neem deel aan een lokaal project van energieproductie of aan een groepsaankoop voor energie.

Er bestaan ook subsidies en premies voor wie bepaalde veranderingen doorvoert. Meestal zijn deze premies gewestelijke bevoegdheden:

• Vlaanderen
• Wallonië
• Brussel Hoofdstedelijk Gewest

Soms is het echter moeilijk om te bepalen welke veranderingen het meest nodig zijn in uw woning. Laat u bijstaan en vraag bijvoorbeeld een energieaudit aan.

Energie besparen, een collectieve inspanning

Al deze pistes hebben weinig zin wanneer u ze als enigste persoon toepast. Probeer de andere leden van uw gezin of uw huisgenoten te sensibiliseren. Mits een collectieve inspanning zullen de resultaten snel zichtbaar zijn!

Energie besparen is niet alleen een kwestie van aan uw eigen portefeuille te denken. Het past ook binnen de tijdsgeest: de hulpbronnen raken uitgeput en onze planeet kreunt onder onze overconsumptie.

Wilt u meer weten over het onderwerp ‘energie besparen’? Ziehier enkele bronnen:

• Vlaamse overheid
• Federale overheid
• Leefmilieu Brussel
• Test Aankoop